Artnit

Privikavaj se na shvatanje, da nas se smrt ništa ne tiče, jer je sve dobro i zlo u osećanju, a smrt je gubitak osećanja. Stoga to tačno saznanje, da nas se smrt ništa ne tiče, omogućava da uživamo u smrtnom životu. Ona nam naime ne namenjuje beskrajno vreme, nego nam je uklonila želju za besmrtnošću.

Smrt je prirodni deo životnog ciklusa, ili nešto čega se čovek plaši, ili se čak i odriče. Shvatanje takve neizbežne i stalne činjenice, kao što je ljudska smrt zavisilo je od istorijskog peroda u kojem se živelo, što pokazuju istraživanja čuvenog francuskog istoričara Filipa Arijesa koja su trajala petnaest godina. U svom delu Eseji o istoriji smrti na Zapadu Filip Arijes prikazuje promene u stavu čoveka Zapada prema smrti, od ranog srednjeg veka, gde je shvaćena kao poznata kolektivna ljudska sudbina, do savremenog industrijskog društva, gde se krije kao neprijatna porodična tajna.

Gledajući kako veče polako opkoljava kuću svilenim sjenkama i drhti na džamovima posljednjim odbljescima danjeg svjetla, mislio sam na starca i na ono što ću mu reći na posljednjem viđenju. Nisam jednom govorio s bolesnicima, nisam jednom otpremio samrtnika na veliki put. Iskustvo me uvjerilo, ako je za to potrebno ikakvo iskustvo, da svako osjeća strah pred onim što ga čeka, pred nepoznatim što već kuca, neotkriveno, u obamrlom srcu.