Zona Zamfirova
Roman Zona Zamfirova Stevana Sremca je svedočanstvo života ljudi jednog doba, zamašnih promena na sudbonosnoj graničnoj oštrici dveju epoha koje je reljefno prikazano kroz ljubavnu priču između Mana kujundžije i Zone, kćeri čorbadžije Zamfira. U njemu se skladno prepliću realizam, humor i lirika. Niški dijalekt je spojen sa osobenostima ličnosti i utkan u jedinstvo cele fabule.
Đorđo Vazari - O Leonardu da Vinčiju
Leonardo se bavio i vajarstvom, u svojoj mladosti izradio je u zemlji nekoliko ženskih glava sa osmehom na licu, koje su kasnije izrađene u gipsu, kao i neke dečje glave, koje izgledaju kao da su izašle iz ruke majstora, bavio se i arhitekturom, radeći mnoge nacrte i opise raznih zgrada, on je prvi, iako još mlad, poveo razgovor o korišćenju reke Arna i spajanju Pize i Firence pomoću kanala.
Selo
Priroda je čest motiv lirike Jovana Dučića. Njegove pesme o prirodi nose dah iskonskog i večnog. Pesma Selo iz ciklusa Jadranski soneti spada u njegove najpoznatije lirske deskriptivne pesme o prirodi. U njoj je noć, viđena, pesnikovim očima, davno, ko zna kad, svetla i plava. Dok se čita pesma ova noć se vidi, a na licu se oseća njen topli i mirisni dah.
U kukavičjem gnezdu
Kukavica je šumska ptica, koja živi širom sveta u umereno-kontinentalnim i tropskim predelima. Gotovo u svim jezicima je dobila ime po zvuku svog glasa. Ova neobična ptica se po mnogo čemu razlikuje od ostalih ptica.
Petar Kočić - Slobodi
Mnogi su vijekovi, mnoga pokoljenja i pjesnici slavili Tebe. Mnoga se svježa krv lila za Te i u ime Tvoje!
Sa Tvojih kao krv crvenih usana vječito šume i struje slatke i opojne riječi, koje vijekovima iz temelja potresaju, koje pregaženo roblje do uzdrhtalog zanosa ushićuju! Ti, o čista i svijetla ženo, od iskona rađaš, a Tvoja bujna i obla njedra kroz duboku i beskrajnu vječnost neodoljivo mirišu strasnim i razbludnim djevojaštvom koje zanosi i opija.
Pablo Pikaso - Portret Ambroaza Volara
U ranoj, analitičkoj fazi kubizma Pablo Pikaso je razgrađivao na geometrijske projekcije lice čoveka, što je vidljivo i u Portretu Ambroaza Volara iz 1910. godine. Portret je geometrizovan i veoma malo govori o izgledu same osobe, ali ga je sam Pikaso smatrao mnogo istinitijim od drugih portreta. Slika se danas nalazi u Puškinovom muzeju u Moskvi.