Origanum vulgare je vrsta zeljastih višegodišnjih biljaka, koja pripada rodu Origanum, koji obuhvata oko 20 vrsta zeljastih višegodišnjih biljaka iz porodice Lamiacea. Naziv roda potiče od grčke reči oros, što u prevodu znači planina, i ganos, što znači sreća. U narodu je poznat i kao vranilova trava, crnovrh, mravinac, džodžan, bakina dušica, vranilovka.
Origano potiče iz južnih krajeva Evrope. Raste na obroncima brda, na livadama, uz grmove, šikare, na strminama, na šumskim čistinama i uz rubove šuma.
Iz drvenastog rizoma origana rastu čvrste stabljike sa listovima i cvetovima, visine do 90 cm. Stabljike su uspravne ili polegnute, od tamnozelene do crveno-braon boje, najčešće valovite i dlakave, četvrtaste.
Listovi origana su ovalni, celoviti ili plitko urezani, žlezdani i imaju kratke peteljke. Oni sadrže tanine i gorke materije i eterično ulje sa visokim procentom timola, i koriste se kao začin i u lekovite svrhe.
Origano cveta u periodu od jula do septembra. Cvetovi, na vrhu stabljika grupisani su u okruglaste cvasti i prijatno mirišu. Plodovi su braon oraščići.
Divlji origano, koji se razlikuje dosta od origana koji se gaji u vrtu i uglavnom koristi kao začin, od davnina ima značajnu ulogu u medicini, kulinarstvu i kozmetici.
Lekovitost origana poznavali su stari Egipćani i koristili za lečenje i dezinfekciju.
Lekovita svojstva origana je veoma cenio Hipokrat, antički grčki lekar koji se smatra ocem medicine. U antičkoj Grčkoj, lekari su prepisivali origano za glavobolju, rane, plućne bolesti, astmu, ujede otrovnica, čak i trovanje.
U starom Rimu origano je pominjao rimski pisac i naučnik Plinije Stariji kao odlično sredstvo za poboljšanje varenja.
U srednjem veku, ulje origana se koristilo u arapskim zemljama za ubijanje mikroba i kao konzervans za hranu. U Velikoj Britaniji, je u XVII veku origano smatran idealnim lekom za prehlade.
Jedan od starogrčkih naziva origana je "onaj koji leči sve". Legenda govori da je starogrčka boginja Afrodita stvorila origano kao simbol radosti i gajila ga u svom vrtu na Olimpu. Od davnina se verovalo da origano štiti od zla, čini radosnim i bezbrižnim, i zato je uvezivan u venčane bukete. Nekada su deca koja su sporo progovarala i oboleli od epilepsije "lečeni" ovom biljkom.
Origano predstavlja jedan od najbogatijih izvora antioksidanasa. Koristi se kao začin u kulinarstvu, ali i kao čaj. Veoma je cenjeno njegovo ulje, koje se dobija od divljih vrsta origana posebnim procesom destilacije, kako bi se sačuvala sva lekovita svojstva. Ulje se koristi u medicinske svrhe i u kulinarstvu.
