Artnit

Najjednostavnije lirske pesme Branka Radičevića su narativnog karaktera i podsećaju na lirske narodne pesme, a najčešći motivi su rastanak, put i putovanje. U takve lirske priče spada jedna od njegovih najpoznatijih pesama Na uranku, koju je objavio 1847. godine u svojoj prvoj zbirci pesama, nazvanu Pesme. Ovu zbirku posvetio je srpskoj omladini i dokazao da se i na narodnom jeziku mogu ispevati umetničke pesme.

U svojoj lirskoj poeziji Branko Radičević je pesnik elementarnih osećanja, blizak animističkom i panteističkom poimanju sveta. Njegove najjednostavnije lirske pesme su građene po ugledu na narodne lirske pesme. Takva je i njegova prva pesma Devojka na studencu, koju je napisao na srpskom jeziku 1843. godine u Temišvaru, gde je živeo nekoliko godina.

Najpotpunije i najskladnije lirsko delo Miloša Crnjanskog je poema Stražilovo, stvorena na priličnoj distanci od Prvog svetskog rata. Svojim naslovom ova poema asocira na Frušku goru i grob Branka Radičevića. To je poema o pesniku putniku koji podseća na mitskog lovca, "sa srebrnim lukom" što "iza zaseda" mami radosti života, ali istovremeno sećanje na zavičaj u njemu rađa setnu misao o povratku i smrti.

Đaćki rastanak je najpoznatija, najpopularnija poema Branka Radičevića. Nastala je u јanuaru 1844. godine. U njoj peva o svoјoј mladosti provedenoј u Karlovcima, seća se slavnih dana prošlosti i velikih junaka. U nju su utkana snažna elegična i rodoljubiva osećanja.

Sa Brankom Radičevićem u srpsku književnost prvi put ulaze pesme sa izrazito lirskim motivima i raspoloženjem. Pesma Tuga i opomena je ponikla iz baladične atmosfere nemačkih romansi, koja se u srpskoj književnosti osećala tridesetih i četrdesetih godina XIX veka, a njena početna inspiracija je u pesnikovim Sonetima ispevanim 1844. godine. Nova varijanta pesnikove lirske drame, pesma Tuga i opomena objavljena je 1845. godine.

Branko Radičević je najznačajniji predstavnik srpskog romantizma. On je lirski pesnik mladosti, ljubavi i patriotskog zanosa. Sa njegovom poezijom otvara se novo doba srpske umetničke lirike. Njegovi stihovi ne obeležavaju samo epohu romantizma, već označavaju prodor u novi vek.