Artnit

Društvena dezorganizacija je bila uvek prisutna u svakom društvu, a društvo u kojem je svaki strukturni elemenat funkcionalno uravnotežen sa svim ostalim je čista hipoteza. Često se određuje kao proces koji se suprotstavlja društvenoj organizaciji, a karakteriše je odsustvo, poremećaj i raspadanje jedne društvene celine.

U svim ljudskim društvima postoji neka vrsta društvene nejednakosti i sva se društva razlikuju prema načinima kontrole nejednakosti. Društvena stratifikacija uglavnom oslikava društvene grupe koje su rangirane jedna iznad druge, na temelju količine moći, ugleda i bogatstva koje njihovi članovi poseduju. Kroz istoriju postoje četiri sistema stratifikacije: ropstvo, kaste, staleži i klase.

Revolucija se obično određuje kao fundamentalna društveno-politička transformacija ili radikalna, brza promena društvenih odnosa. Od vremena Francuske buržoaske revolucije ovaj pojam se najčešće koristi kao opis oružane ili nasilne političke promene, ali i za opisivanje brzih promena u oblastima kulture, privrede, tehnologije ili društva.

Nemački sociolog Ferdinand Tenis u svom uticajnom delu Gemeinschaft und Gesellschaft objavljenom 1887. godine, koje se prevodi sa nemačkog jezika kao Zajednica i društvo razvija teoriju o društvenim entitetima i ljudskim odnosima zasnovanu na razlikovanju pojmova zajednice i društva.

Najpoznatije delo jednog od najuticajnijih američkih sociologa druge polovine XX veka Dejvida Rismana je studija o američkom društvu posle Drugog svetskog rata The Lonely Crowd: A Study of the Changing American Character, što u prevodu sa engleskog znači Usamljena gomila: Studija o promeni američkog karaktera, objavljena 1950. godine. U poslednjim trenucima pre štampanja knjige naslov Usamljena gomila daje izdavač, iako se ta fraza uopšte ne pojavljuje u knjizi.

Kao i o mnogim društvenim pojavama i tvorevinama, tako ni o kulturi ne postoji opšte prihvaćena definicija ni teorija. Shvatanja i određivanja kulture se kreću u širokom rasponu od metafizičkog entiteta koji postoji sam od sebe, preko mehanički izdvojene oblasti, do identifikovanja sa civilizacijskim kompleksom. Takođe, postoji oko 450 definicija kulture.

Tradicija je verovanje ili ponašanje koje potiče iz prošlosti i prenosi se unutar grupe ili društva od jedne generacije na drugu sa simboličkim značenjem ili posebnim značajem. Veoma je važna tradicija jednog naroda jer ona održava kontinuitet i etničke posebnosti toga naroda, ali u sebi može da nosi i raznovrsne oblike diskontinuiteta. Svaka kultura, svako društvo ili grupa ljudi imaju svoje bogate običaje i tradicije.

Luis Kozer je bio prvi sociolog koji je pokušao da spoji strukturalni funkcionalizam i teoriju sukoba. Njegov rad je bio usmeren na pronalaženje funkcije društvenog sukoba. Koncept društvenog sukoba za Kozera ima središnji značaj pri razumevanju najvažnijih područja društvenih odnosa. U delu Funkcije društvenog sukoba koje je objavljeno 1956. godine nastoji da odredi strukturalni izvor sukobljavanja i da utvrdi funkcije konflikta u društvenom sistemu.

Italijanski pravnik i politički teoretičar Gaetano Moska je primenom istorijskog metoda na političke ideje i institucije izradio koncept vladajuće manjine, prisutne u svim zajednicama. Ovaj koncept poznat i kao teorija elite izložio je u svom najpoznatijem delu Elementi političke nauke, koje je prvi put bilo objavljeno 1895. godine, a prošireno, treće izdanje, kasnije prevedeno pod nazivom Vladajuća klasa, izdato je 1923. godine.

Nemački psiholog, filozof i lingvista, osnivač eksperimentalne psihologije Vilhelm Vunt razlikovao je fiziološku psihologiju i psihologiju naroda. Kroz njegovo učenje i učenje Gustava Le Bona, koji se često tumači i kao predstavnik sociološke teorije gomile, razvila se teorija narodnog duha. U periodu od 1900. do 1920. godine objavio je 10 tomova dela Psihologija naroda u kojem razmatra sledeće društvene fenomene: jezik, mit, religiju, umetnost, društvo, pravo, kulturu i istoriju.